Een choreografie voor buikvet, een dans van navel en ribbenkast, de anatomie van een zucht…
Curator: Valentijn Byvanck
In de aanloop naar Museum Motus Mori stelde de choreografe Katja Heitmann zichzelf een eenvoudige vraag: kan de menselijke beweging worden tentoongesteld? Het is een vraag die in de dans vaker aan de orde is, aangezien de discipline geen gestandaardiseerde notatie kent. Het lichaam van de danser, wordt vaak gezegd, is het archief van de dans. Maar de vraag is ook van toepassing op de wereld buiten de dans. Onze archieven en musea verzamelen portretten, objecten en geschriften van belangrijke gebeurtenissen en personen. En ook thuis bewaren we brieven, objecten en foto’s van onze geliefden. De houdingen, bewegingen en reflexen waaraan we hen direct herkennen, die raken we kwijt. Katja Heitmann maakte voor Marres samen met tien dansers Museum Motus Mori, een museum van de uitstervende lichamelijke beweging, om dat gemis te compenseren. Hiervoor verbleven de choreografe en haar team twee maanden in Marres.
Zes weken lang, vijf uur per dag stelden de dansers en de choreografe zichzelf de bijzondere taak om bezoekers gevoelig te maken voor de diepe menselijkheid die in het lichaam schuilt. In choreografische beeldhouwwerken toonde Museum Motus Mori de kleine menselijke motoriek en ontrafelde die in patronen, specifieke opeenvolgingen van structuren en schijnbaar eeuwigdurende loops. Er ontstond een choreografie voor het sleutelbeen, een dans van navel, buikvet en ribbenkast, een frase voor hartslag en kniespier. Lichaamsdelen werden geïsoleerd, mechanisch bewogen, de heup gekanteld, het been omhoog getild, op een minutieus technische manier door de ruimte voortbewogen, waarbij elke bewegingsstap werd bedacht. De fragmenten werden telkens op een andere manier met elkaar in de tijd en in verhouding geplaatst.
De bezoekers speelden een belangrijke rol in het museum door hun eigen lichaamsgeschiedenis en houdingen te delen. De tentoonstelling bevatte twee ruimtes voor ‘bewegingsinterviews’ waarin bezoekers die zich daarvoor opgaven uitgebreid door dansers werden ondervraagd over hun alledaagse houdingen en bewegingen. De partituur (notatie) van die bewegingen werd getoond in de archiefkamer van de tentoonstelling. In de performances werden ze door de dansers belichaamd. Zo ontstond er een volledige museale cyclus van doneren, noteren en presenteren.
In het cahier is een interview met Katja Heitmann gepubliceerd. Hierin vertelt Katja hoe het idee voor Museum Motus Mori is ontstaan en hoe dit in de loop der tijd vorm kreeg.
Kunstenaar
Katja Heitmann (1987, Duitsland) opereert op het snijvlak tussen dans en beeldende kunst, performance en installatie. In haar choreografische werk, gekenmerkt door een nadrukkelijke esthetiek die in scherp contrast staat met de menselijke feilbaarheid, onderzoekt zij wat de mens beweegt in het huidige tijdsgewricht. In 2016 won Heitmann de Prijs van de Nederlandse Dansdagen. Voor de productie en de muziek werkt Heitmann met haar partner Sander van der Schaaf.
Training the Senses
Katja Heitmann en haar dansers namen deel aan een Training the Senses sessie, waarin ze uitleg gaf over het maakproces van de continue voortbewegende tentoonstelling. Hoe kunnen we uitstervende bewegingen vastleggen in een lichaam?
Art Rotterdam 2020
Marres bracht Museum Motus Mori naar de eerste editie van de performance show van Art Rotterdam, van 7 tot 9 februari 2020.
Overzicht tentoonstelling
Pers over Motus Mori
Voor de pers
Voor persverzoeken, beeldmateriaal en interviewaanvragen voor deelnemende curatoren en kunstenaars kun je contact opnemen met Julie Cordewener: julie.cordewener@marres.org